Fiscale maatregelen uit het hoofdlijnenakkoord

In dit artikel is per thema een overzicht opgenomen van genoemde fiscale maatregelen.

Let op! Houd er rekening mee dat de maatregelen nog niet vaststaan. Deze moeten namelijk eerst nog in wetsvoorstellen worden opgenomen en daarna door de Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen. Desondanks is het wel verstandig om hiervan reeds kennis te nemen en er rekening mee te houden.

Arbeid

Uit het hoofdlijnenakkoord kunnen de volgende voorgenomen (fiscale) maatregelen op het gebied van arbeid ontleend worden.

• Een lastenverlichting op arbeid en een verlaging van de marginale druk voor middeninkomens, bijvoorbeeld via het introduceren van een derde schijf in de inkomstenbelasting.
• Meer zekerheid op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door een zelfstandigenbeleid voor echte zelfstandige (zzp’ers), regulering van de uitzendsector en meer vaste contracten voor werknemers. De wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) en de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) wordt voorgezet.
• Bijna gratis kinderopvang vanaf 2027. Daarentegen wordt het tarief dat ouders vergoed krijgen via de kinderopvangtoeslag (de maximum uurprijs) in 2026 niet geïndexeerd.
• Vanaf 2027 wordt de WW hervormd. Hoe deze hervorming plaatsvindt, is nog niet nader uitgewerkt. Gedacht wordt aan het verlengen van de opzegtermijn van arbeidscontracten in combinatie met een poortwachterstoets of een verkorting van de duur van de WW-uitkering naar 18 maanden.
• Vanaf 1 juli 2026 wordt de compensatie van de transitievergoeding voor werkgevers bij ontslag vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid beperkt tot kleine werkgevers (met minder dan 25 werknemers).
• De Awf-premie (WW-premie) wordt zowel voor vaste als voor flexibele contracten vanaf 2026 verhoogd met 0,1%.
• De kwalificatie-eisen van de kennismigrantenregeling worden aangescherpt en verhoogd.
• Bezien wordt of, en zo ja welke, fiscale voordelen onder de extraterritoriale kostenregeling (EKT-regeling) worden versoberd.

Let op! De vorige jaar aangenomen versobering van de 30%-regeling wordt niet teruggedraaid.

Let op! Diverse media melden dat de verhoging van het wettelijk minimumloon wordt teruggedraaid. Dit is echter geen nieuwe maatregel, maar de verwerking van de onlangs niet door de Eerste Kamer aangenomen extra verhoging van het wettelijk minimumloon per 1 juli 2024 met 1,2%.

Ondernemers

Specifiek voor ondernemers kunnen uit het hoofdlijnenakkoord de volgende voorgenomen fiscale maatregelen worden opgemaakt:

• Een aantal al aangenomen of aangekondigde lastenverzwaringen wordt weer teruggedraaid. Het gaat hierbij onder meer om:
  - de in de Voorjaarsnota 2024 aangekondigde verdere verlaging van de mkb-winstvrijstelling vanaf 2025 van 12,7 naar 12,03% gaat niet door. De mkb-winstvrijstelling bedraagt in 2024 nog 13,31%. Eerder was al aangenomen dat deze per 2025 verlaagd zou worden naar 12,7%;
  - het vorig jaar aangenomen voorstel om vanaf 2025 de inkoopfaciliteit van eigen aandelen in de dividendbelasting af te schaffen, wordt teruggedraaid;
  - de verhoging per 1 januari 2024 van het hoogste tarief in box 2 van 31 naar 33% wordt teruggedraaid. Onduidelijk is of dit met terugwerkende kracht vanaf 2024 gebeurt, maar volgens de budgettaire bijlage bij het hoofdlijnenakkoord gebeurt dit in ieder geval vanaf 2025. Dat betekent dat het tarief in box 2 dan tot € 67.000 (bij fiscale partners € 134.000) 24,5% bedraagt en daarboven 31%;
  - de in de Voorjaarsnota 2024 aangekondigde verhoging van de energiebelasting aardgas in de derde, vierde en vijfde schijf per 2025 gaat niet door.
• De energiebelasting op aardgas in de eerste en tweede schijf (tot 170.000 m3) wordt verlaagd vanaf 2025 met 2,82 cent per m3, oplopend tot 4,8 cent per m3 in 2030.
• Het Nationaal Groeifonds wordt uitgefaseerd. Dit betekent dat de eerste drie rondes nog wel worden nagekomen, maar dat ronde vier en vijf vervallen.
• Een ruimhartige vrijwillige en langdurige stoppersregeling voor land- en tuinbouwers vindt fiscaalvriendelijk plaats.
• Vanaf 2025 worden de giftenaftrek in de vennootschapsbelasting en het geven uit de vennootschap beperkt.
• Vanaf 2025 wordt de renteaftrekbeperking in de Vpb (earningsstripping) van 20% naar het Europese gemiddelde van 25% gebracht.
• Vanaf 2028 wordt een circulaire plasticheffing ingevoerd.

Vervoer

Voor het vervoer bevat het hoofdlijnenakkoord de volgende voorgenomen fiscale maatregelen.

• Alle subsidies voor de aanschaf van elektrische auto’s, zowel voor nieuwe als tweedehands auto’s, worden met ingang van 2025 afgeschaft. Uit het hoofdlijnenakkoord wordt niet duidelijk of dit ook geldt voor de verlaagde bijtelling van elektrische auto’s.
• De gewichtscorrectie voor elektrische auto’s in de motorrijtuigenbelasting (mrb) blijft bestaan.
• De huidige accijnsverlaging op brandstof wordt met een jaar verlengd en loopt door tot eind 2025.
• Diesel met een lager accijns (de zogenaamde rode diesel) wordt vanaf 2027 weer ingevoerd voor boeren, tuinders en loonwerkers.
• Vanaf 2027 wordt een gedifferentieerde vliegbelasting ingevoerd. De belasting wordt hoger naarmate de afstand waarover gevlogen wordt langer is.

Wonen

Ook op het gebied van wonen bevat het hoofdlijnenakkoord een aantal fiscale maatregelen,  waaronder:

• de fiscale positie van de eigen woning blijft ongewijzigd. Dit betekent onder meer dat de hypotheekrenteaftrek voor de eigenwoningbezitter blijft bestaan en dat het eigenwoningforfait niet wijzigt;
• de stijging van de onroerendzaakbelasting wordt gemaximeerd;
• de energiebelasting op aardgas in de eerste en tweede schijf (tot 170.000 m3) wordt verlaagd vanaf 2025 met 2,82 cent per m3, oplopend tot 4,8 cent per m3 in 2030 .
• er komt een belasting op ongebouwde grond die een woonfunctie heeft;
• het bouwen van (private) huurwoningen wordt gestimuleerd door het verminderen van de regeldruk en – waar mogelijk – de belastingdruk;
• voor eigenaren van zonnepanelen verdwijnt de salderingsregeling in één keer met ingang van 2027. Dit betreft dus een eerdere en abruptere afschaffing van de salderingsregeling dan het laatste plan  over de afbouw van de salderingsregeling dat onlangs niet door de Eerste Kamer is aangenomen.

Btw-verhogingen

In het hoofdlijnenakkoord zijn ook diverse btw-verhogingen opgenomen.

• De btw op culturele goederen en diensten, waaronder boeken, toegang tot theater, musea, kermisattracties en dierentuinen wordt vanaf 2026 verhoogd van 9 naar 21%.
• Het btw-tarief voor logies (onder meer hotelovernachtingen) gaat vanaf 2026 omhoog van 9 naar 21%.

Let op! De toegang tot bioscopen en dagrecreatie en overnachtingen op campings worden uitgezonderd van de btw-verhoging naar 21%. Hiervoor blijft het verlaagde btw-tarief van 9% gelden. De daklozenopvang en Ronald McDonald Huizen worden voor de hogere kosten door de verhoging naar 21% btw gecompenseerd met een subsidie vanuit VWS.

Particulieren

Voor particulieren zijn verder nog de volgende fiscale maatregelen aan het hoofdlijnenakkoord te ontlenen:

• de verhoging van het box 3-tarief naar 36% wordt (deels) teruggedraaid. Onduidelijk is hoeveel en of dit met terugwerkende kracht vanaf 2024 gebeurt. Volgens de budgettaire bijlage bij het hoofdlijnenakkoord gebeurt dit in ieder geval vanaf 2025 en wordt hiervoor € 100 miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld;
• de giftenaftrek in de inkomstenbelasting wordt vanaf 2025 beperkt. Vanaf 2028 worden alle verschillende soorten giften in de inkomstenbelasting op gelijke wijze behandeld. Er bestaat dan waarschijnlijk geen verschil in behandeling meer tussen periodieke giften en andere giften;
• het kindgebonden budget en de huurtoeslag gaan vanaf 2025 omhoog;
• de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand wordt in de jaren 2025 tot en met 2027 bevroren.

Overig

Uit het hoofdlijnenakkoord zijn onder meer nog de volgende (fiscale) maatregelen op te maken.

• Wetgeving voor een hervorming van het toeslagen- en belastingstelsel wordt voorbereid.
• Er komt een ‘recht op vergissen’. Dit betekent dat één enkele fout een burger niet meteen diep in de problemen kan duwen.
• De kosten van aanmaning en incasso van de overheid gaan fors omlaag.
• De bereikbaarheid van overheidsorganisaties voor burgers gaat omhoog door verruiming van de mogelijkheden (tijden en locaties) voor persoonlijk contact, meer tijdig en adequaat telefonisch contact en een grotere beschikbaarheid van hulp bij digitaal contact.
• De kansspelbelasting gaat vanaf 2025 omhoog van 30,5 naar 37,8%.
• Er worden verdere stappen gezet om (negatief geëvalueerde) fiscale regelingen af te bouwen of te versoberen en onbedoelde constructies aan te pakken.

Bron: Eindverslag en hoofdlijnenakkoord informateurs Dijkgraaf en Van Zwol